ŚWIAT AJNÓW. OD BRONISŁAWA PIŁSUDSKIEGO DO SHIGERU KAYANO

12.03.2021 - 29.08.2021

Wystawa „Świat Ajnów” to wyjątkowa ekspozycja, na którą składają się materialne świadectwa kultury autochtonicznej ludności Japonii.

Na ekspozycji można zobaczyć przedmioty związane zarówno z codziennością Ajnów (narzędzia i pozyskiwanie surowców, stroje, przygotowywanie i podawanie posiłków), jak i światem wierzeń i obrzędów. Osobną kategorią są współczesne wyroby „Ainu Design”, funkcjonujące jako sztuka pamiątkarska, a także eksponaty ilustrujące wierzenia i ajnuskie obrzędy. Zgromadzone obiekty stanowią ilustrację procesu zmian zachodzących w ciągu ostatnich 150 lat. To muzealny zapis zaniku jednej z najciekawszych autochtonicznych kultur tej części świata, którą od zapomnienia „ocalił” etnograf  – Bronisław Piłsudski.

Trudno przecenić wartość dorobku naukowego Bronisława Piłsudskiego, starszego brata Józefa, zesłanego na Sachalin po wykryciu spisku na życie cara i zdekonspirowaniu niedoszłych zamachowców. Był wybitnym badaczem kultur ludów Dalekiego Wschodu, ale też – po powrocie na krótko do Polski – tatrzańskich górali. To w jego dziele życia, jakim były badania prowadzone wśród Ajnów, upatruje się źródeł renesansu ich kultury.

Shigeru Kayano, nieżyjący już społecznik i polityk, był w Japonii pierwszym i jak dotąd jedynym zdeklarowanym parlamentarzystą ajnuskim. Dzięki jego zaangażowaniu parlament japoński uchwalił w 1997 roku ustawę chroniącą i nobilitującą kulturę Ajnów. Słynął z tego, że w trakcie sesji parlamentu mówił po ajnusku, czym wprawiał w konsternację swoich japońskich kolegów. Był autorem książki o kulturze materialnej Ajnów połowy XX wieku, a także wielkim admiratorem postaci i dorobku naukowego Bronisława Piłsudskiego.

Wystawa została wypożyczona z Muzeum Miejskiego w Żorach. Prezentowana kolekcja powstawała od 2015 roku. Głównymi miejscami zakupu eksponatów były warsztaty rzemieślnicze w Biratori oraz antykwariaty w Sapporo, Tokio i Brukseli.

Kuratorzy: dr Lucjan Buchalik, Tomasz Madej
Koordynatorka: Aleksandra Fudalej
Scenografia: Masakazu Miyanaga
Projekty graficzne: Masakazu Miyanaga
Wystawa przygotowana przez Muzeum Miejskie w Żorach

Zapraszamy serdecznie również do zwiedzania wystawy online!
Wirtualny spacer po „Świecie Ajnów” dostępny jest poniżej:

Zapraszamy również do odsłuchania poniższych audiodeskrypcji wybranych obiektów z wystawy!

 

  • Naszjnik tama-say:

 

 

  • Torba saranip:

 

 

  • Ozdoba głowy sapa-un-pe:

 

 

  • Kaftan:

 

 

  • Buty cep-ker

 


  • Slajd nr 0

    Zdjęcie z albumu Memorial Photo Graph z archiwum Muzeum Miejskiego w Żorach (1/9)

  • Slajd nr 1

    Zdjęcie z albumu Memorial Photo Graph z archiwum Muzeum Miejskiego w Żorach (2/9)

  • Slajd nr 2

    Torba, saranip, era Heisei (przed 2015), Ze zbiorów Muzeum Miejskiego w Żorach (3/9)

  • Slajd nr 3

    Nóż makiri, era Taishō (pocz. XX w.), Ze zbiorów Muzeum Miejskiego w Żorach (4/9)

  • Slajd nr 4

    Nakrycie głowy, sapa-un-pe, era Heisei (ok. 2010),Ze zbiorów Muzeum Miejskiego w Żorach (5/9)

  • Slajd nr 5

    Miecz emush, późna era Edo (lata 1850-68),Ze zbiorów Muzeum Miejskiego w Żorach (6/9)

  • Slajd nr 6

    Mata pom ctarape, era Shōwa (poł. XX w.) Ze zbiorów Muzeum Miejskiego w Żorach (7/9)

  • Slajd nr 7

    Kaftan damski, era Shōwa (poł. XX w.),Ze zbiorów Muzeum Miejskiego w Żorach (8/9)

  • Slajd nr 8

    Buty cep-ker, era Heisei (2015 r.), Ze zbiorów Muzeum Miejskiego w Żorach (9/9)