W starożytnej Mithili – krainie położonej u podnóży Himalajów, poprzecinanej rzekami i polami ryżowymi – przez wieki rozwijały się sztuki i filozofia. Dziedzictwo tego regionu (dziś podzielonego między Indie i Nepal) jest jednym z ciekawszych w Indiach. To tu rozwijało się praktykowane przez kobiety malarstwo mithilskie.

Wystawa „Barwy holi” prezentuje wczesny okres (lata 70. i 80. XX w.) rozwoju tego gatunku malarskiego na papierze, zwyczajowo nazywany „barwami holi” (od rozpuszczanych w wodzie, kolorowych proszków używanych podczas święta Holi). Muzeum Azji i Pacyfiku posiada największą w Europie i jedną z największych na świecie kolekcji malarstwa mithilskiego.

Sztuka (prywatna) kobiet

Przez wieki, ścienne i podłogowe, malarstwo mithilskie było domeną kobiet. Choć w Mithili zasada pardy (rozdział życia kobiet i mężczyzn) funkcjonowała do końca XX w. – działalność kobiet była sprowadzana do prywatnej sfery domowej – to one były strażniczkami dziedzictwa kulturowego i wykonawczyniami rytuałów religijnych i rodzinnych.

Susza i klęska głodu w połowie lat 60. XX w. zapoczątkowały w Mithili rewolucyjne zmiany kulturowe i społeczne. Wskutek działań aktywistów wspieranych przez instytucje państwowe, malarstwo mithilskie zaczęto przenosić na papier. Tym sposobem lokalny gatunek malarski nie tylko stał się źródłem utrzymania i produktem eksportowym najpierw na Indie, a potem na cały świat, ale także pociągnął za sobą popularyzację również innych mithilskich sztuk plastycznych i rzemiosł. Dzięki swojej sztuce kobiety stały się głównymi żywicielkami rodzin i wizytówką Mithili. Mają wpływ na rozwój ekonomiczny całego regionu; doprowadziły do licznych zmian społecznych, których ślady są widoczne na prezentowanych na wystawie „Barwy holi” obrazach.

Momenty zachwytu

Wystawa „Barwy holi”, wykorzystując różnorodne środki wyrazu i strategie aranżacyjne, przybliża pejzaż wizualny i kulturowy Mithili (Indii); prezentuje historię i kontekst społeczny malarstwa mithilskiego. Uruchamia wszystkie zmysły (wzrok, słuch, węch, dotyk, propriocepcję) by przygotować osoby zwiedzające na silne przeżycia estetyczne i zaprosić je na spotkanie ze sztuką o intensywnych barwach (fuksjowy róż, żółcień, indygo i pomarańcz) i wyrazistych formach.