Zwiedzając wystawę nie mamy czasu, aby każdemu z obiektów poświęcić kilka minut – przyjrzeć się detalom, wczytać się w opis. Dlatego kuratorzy Muzeum Azji i Pacyfiku co miesiąc wybierają jeden obiekt z kolekcji i zachęcają do bliższego, bardziej wnikliwego poznania jego historii.

W lipcu obiektem miesiąca jest naczynie ofiarne hsun ok [wym. s-hun o^u]. Zbliżone kształtem do wysokiego, monumentalnego pucharu ze szpiczastą pokrywą, zawiera w swoim wnętrzu tacę na dary ofiarne. Całość wykonana w sposób charakterystyczny dla Mjanmy/Birmy, z cienkich pasków bambusowych wygiętych w poziome okręgi i złączonych ze sobą w kształt przyszłego naczynia, a następnie pokrytych w całości laką tak, że bambusowa konstrukcja jest całkiem niewidoczna. W tym naczyniu, reprezentacyjnym i ozdobnym, zewnętrzne powierzchnie pokryto masą lakową thayo, która jest gruba i plastyczna – można w niej rzeźbić i odciskać od formy – ozdobne wzory, tak jak w tym przypadku. Wszystkie zewnętrzne powierzchnie zdobi motyw wici roślinnej, a także motywy zwierząt i szlaki złożone z figur geometrycznych. Nadto masa lakowa jest tu pozłocona oraz inkrustowana kamieniami półszlachetnymi i ciętymi szkiełkami. Wnętrze naczynia  pokryto gładko laką w czerwonym kolorze.

Bogato zdobione naczynie służyło do przenoszenia darów ofiarnych do świątyni w buddyjskim klasztorze. Birmańska nazwa naczynia znaczy w przybliżeniu: „dar ofiarny z pokrywą”. Stosuje się dwa takie naczynia w parze jako komplet: stawia się je, z darami, po obu stronach posągu Buddy w świątyni.

Hsun ok składa się z półkulistej misy na okrągłej stopie, z pokrywą w formie spłaszczonej półkuli ze spiczastym zwieńczeniem. Stopa jest przewężona w górnej części i profilowana na całej wysokości: zdobiona dwoma talerzykami i trzema pierścieniami o wyostrzonej krawędzi. Stopa jest od dołu otwarta i pusta. Wewnątrz misy znajduje się wspomniana wyżej płaska taca; jest ona dopasowana do krawędzi misy, włożona w nią na wcisk. Taca jest pokryta gładką czerwoną laką, bez dodatkowych zdobień.

Pokrywa naczynia również jest mocowana na wcisk na misie i ma wysokie zwieńczenie w kształcie profilowanej tralki: w połowie wysokości  tralkę zdobi kulisty guz, a prócz niego jest 12 pierścieni i – wieńcząca całość – wyostrzona sterczyna.

Przedmiot stanowi komplet z identycznym naczyniem MAP 10581. Pokrycie całej powierzchni gęstymi, płaskorzeźbionymi ornamentami, użycie złocenia i kameryzacji, tworzą z tych naczyń przedmioty bardzo dekoracyjne. Tego rodzaju naczynia mogły pochodzić nawet z dworu królewskiego, do czego są analogie w literaturze przedmiotu (np.: Ralph Isaacs, T. Richard Blurton, Visions from the Golden Land. Burma and the art of lacquer, London: British Museum Press 2000, poz. 1.).

 

Zdjęcia: Łukasz Brodowicz / MAiP

 

Audiodeskrypcja:

 

Naczynie hsun ok [wym. s-hun o^u] na dary ofiarne dla buddyjskiego klasztoru
Mjanma (Birma), 2. poł. XIX
bambus, laka, masa lakowa thayo, kamienie ozdobne, szkiełka
wys. 87 cm, maks. średnica 33 cm
MAP 19580