Co miesiąc kuratorzy Muzeum Azji i Pacyfiku starannie wybierają jeden obiekt reprezentujący drugą część ekspozycji stałej „Podróże na wschód”, która obejmie obszary Azji Środkowo-Wschodniej, Południowej, Południowo-Wschodniej, Wschodniej oraz Oceanii.

W styczniu wyróżniliśmy lalkę teatru wayang golek – Satria gondrong.

Pełnoplastyczna lalka z drewna, w ubranku z tkaniny, animowana przez narratora – zwanego dalang – drążkiem od dołu. Lalka jest złożona z drewnianego korpusu, głowy i rąk, nie ma nóg i jest to stała cecha tych lalek. Korpus z lekko wystającymi ramionami jest nieco podobny do litery T. Głowa jest ruchoma względem korpusu, zamocowana na drewnianym drążku przechodzącym przez tunel wydrążony pionowo w korpusie. Ręce są cienkie i długie, zginane w barkach i łokciach, przymocowane do korpusu sznurkiem. Ręce poruszane za pomocą drewnianych drążków przywiązanych sznurkiem do środka dłoni.

Twarz w cielistej barwie, o wąskich, skośnych oczach z czarnymi źrenicami, wąskich, czerwonych ustach i małym prostym nosie. Szczegóły takie jak: wąski, prosty nos i wąskie, wydłużone oczy, oznaczają szlachetny typ postaci (halus) w jawajskim i balijskim teatrze lalek cieniowych wayang i w innych odmianach teatru, wywodzących się z niego. Na głowie diadem, liściaste ozdoby uszu zwane sumping i symboliczna maska orła Garudy skierowana do tyłu – kolejne szczegóły lalek oznaczających arystokratów. Długie włosy w większej części zaczesane w mocno fantazyjną fryzurę, zwaną w lalkach cieniowych „szczypce kraba”, znowu arystokratyczną, a częściowo tworzą loki za głową. Nakrycie głowy i ułożenie włosów sugerują, że lalka reprezentuje typ zwany satria gondrong, czyli typ młodego arystokraty i może być użyta do przedstawiania różnych postaci zależnie od potrzeby. Jednak lalka nie ma namalowanych wąsów, typowych dla tych postaci, co zapewne podkreśla młodość.

Postać ma, oprócz twarzy, złotą karnację widoczną w partii rąk i szyi. Jest ubrana w welurowy plastron w jasnobrązowej barwie, bez wzorów, ale wyszywany cekinami, koralikami i obszyty złotą wstążką. Ma długą, bawełnianą, batikową spódnicę w odcieniach brązu i beżu. Zdobi ją wzór w wąskie ukośne pasy wypełnione drobnym ornamentem roślinnym zwany udan liris – „mżawka”, który niegdyś należał na Jawie do „zakazanych” (larangan). Był od końca XVIII w. zastrzeżony dla sułtana, jego rodziny i wyższych urzędników dworu w Surakarcie – sułtanacie na Jawie Środkowej. Niedługo później również w nieodległej Yogyakarcie zastrzeżono go – dla członków dalszej rodziny tamtejszego sułtana.
Teatr lalek pełnych, czyli trójwymiarowych, wayang golek istnieje na jawie i jest szczególnie popularny na Jawie Zachodniej. Podobnie jak w teatrze cieni, wszystkie lalki animuje jedna osoba, opowiadacz (lalkarz) dalang, wypowiadający także wszystkie role ukazywanych bohaterów. Lalki są animowane od dołu (w odróżnieniu od marionetek, czyli lalek animowanych sznurkami od góry oraz pacynek – nakładanych bezpośrednio na dłoń). Do animowania lalki służy główny drążek, a także dwa cienkie drążki przywiązane do dłoni. Ta odmiana teatru jest młodsza niż teatr cieni, do którego form nawiązuje. Pochodzi przynajmniej z XVI wieku, od którego jest poświadczony źródłowo.

Audiodeksrypcja: