Konflikt o Kaszmir to jeden z najdłużej trwających konfliktów międzynarodowych i jedyny na świecie, w którym uczestniczą sąsiedzi posiadający arsenał nuklearny. Kaszmir to jeden z najbardziej zmilitaryzowanych regionów świata, a obecny zły stan relacji między Indiami i Pakistanem nie budzi nadziei na poprawę w najbliższym czasie. Eskalacja tego konfliktu może mieć tragiczne skutki, stanowiąc zagrożenie ponadregionalne i dlatego warto poruszać ten temat omawiając problemy współczesnego bezpieczeństwa. Tymczasem w polskich mediach problemy południowoazjatyckie praktycznie się nie pojawiają.

Podczas wykładu omówione zostaną dokładnie przyczyny tego konfliktu, jego wpływ na zagraniczną politykę Indii i Pakistanu, zaangażowanie państw trzecich, a także sytuacja tych, którzy od dekad ponoszą największą ofiarę w związku z jego trwaniem: ludzi mieszkających po obydwu stronach tak zwanej „linii kontroli”, granicy de facto oddzielającej Kaszmir. Omówione zostaną uwarunkowania polityczne, prawne, ekonomiczne i społeczne we wszystkich regionach dawnego księstwa Dżammu i Kaszmir, a zwłaszcza: Dolinie Kaszmirskiej, tak zwanym „Azad” Kaszmirze, Gilgit Baltistanie, ze szczególnym odniesieniem do problemu łamania praw człowieka w tych regionach. Dlaczego w indyjskim Kaszmirze trwa masowe powstanie przeciwko władzom i stacjonującym tam oddziałom i czy Kaszmir stał się teatrem działań islamskich ekstremistów?
Rozwiązanie konfliktu i normalizacja stosunków między Indiami i Pakistanem to warunek niezbędny dla rozwoju całego regionu Azji Południowej. Jakie kroki można podjąć w celu zakończenia tego konfliktu? Czy jest to w ogóle możliwe? W czyim interesie jest podsycanie sporu i jego kontynuacja? Jakie jest stanowisko i udział Chin w konflikcie (Chiny także posiadają część Kaszmiru, zatem trzecie państwo nuklearne jest bezpośrednio zaangażowane w konflikt).

Skomplikowaną sytuację prelegentka postara się wyjaśnić w przystępny sposób, nakreślając historyczny przebieg i stan obecny konfliktu.
Wykład uzupełniony zostanie pokazem zdjęć z indyjskiego i pakistańskiego Kaszmiru.

Agnieszka Kuszewska – doktor habilitowana w dziedzinie nauk społecznych, w dyscyplinie nauki polityczne. Profesor nadzwyczajna w Instytucie Nauk Społecznych warszawskiego Uniwersytetu SWPS oraz ekspertka ds. Indii i Pakistanu w think tanku Centrum Studiów Polska-Azja. warszawskiego Uniwersytetu SWPS oraz ekspertka ds. Indii i Pakistanu w think tanku Centrum Studiów Polska-Azja. Należy do zarządu Warszawskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Studiów Międzynarodowych oraz do European Association for South Asian Studies.

Przedmiotem jej badań są geostrategiczne, polityczne, społeczne i gospodarcze problemy Azji Południowej, znaczenie Indii i Pakistanu w stosunkach międzynarodowych, problematyka związana ze współczesnymi konfliktami międzynarodowymi, bezpieczeństwem, prawami człowieka, zwłaszcza w kontekście konfliktu kaszmirskiego. Prowadzi regularne badania terenowe w regionie, wykładała m. in. na uniwersytetach w Lahaur, Islamabadzie i Fajsalabadzie.

Autorka licznych publikacji dotyczących ww. zagadnień, w tym trzech monografii:
– „Indyjsko-pakistański konflikt o Kaszmir” (Wyd. PWN, 2010), pierwsza na polskim rynku publikacja poświęcona konfliktowi kaszmirskiemu wraz z autorskim tłumaczeniem dokumentów związanych z jego przebiegiem;
– „Indie i Pakistan w stosunkach międzynarodowych. Konflikty, strategie, bezpieczeństwo” (Wyd. Difin, 2013);
– „Zrozumieć Pakistan. Radykalizacja, terroryzm i inne wyzwania” (Wyd. PWN, 2015)

Kustosz Karolina Krzywicka